Równolegle do superturnieju „Norway Chess” rozegrana zostanie w Hawanie 50 edycja memoriału szachowego Mistrza Świata Jose Raula Capablanki. Ten jeden z najstarszych turniejów na świecie zorganizowany został na zlecenie Fidela Castro przez innego słynnego rewolucjonistę Ernesto „Che” Guevarę.

Pierwsze zawody rozegrane zostały w 1962 roku w najsłynniejszym hotelu na Kubie – Habana Libre, który po wygraniu „Rewolucji” stał się kwatera główną Castro. Zwycięzcą tych zawodów został Miguel Najdorf, który już wtedy reprezentował barwy Argentyny, ale dla wielu ciągle był jeszcze Polakiem.

Kilkukrotnie zawody nie odbywały się, jednak Kubańczycy pokonywali przeszkody i w 2015 roku po raz kolejny zobaczymy zawody w tym samym hotelu i po raz kolejny zagrają w nim Polacy.

W turnieju głównym „Elite” spotka się sześciu zawodników, którzy zagrają systemem dwukołowym. Zaproszenie do udziału w nim dostał Radek Wojtaszek, jednak termin czerwcowy kolidował z jego innymi planami. Kubańczyków reprezentować będą Leinier Dominguez Perez (2746) oraz Lazaro Bruzon Batista (2677). A pokonać ich spróbują Ian Nepomniachtchi (2720), Dmitry Andreikin (2718), Pavel Eljanov (2718) oraz zwycięzca z Kataru i najlepszy zawodnik Olimpiady w Tromso Yangyi Yu (2715).

Tuż obok zobaczymy turniej „Premier„, który rozegrany zostanie w składzie dziesięciosobowym, a w którym zadebiutuje Jan Krzysztof Duda, a obok niego zobaczymy też powracającego po 9 latach Kamila Mitonia.

Z nr 1 rozstawiony jest reprezentant gospodarzy Yuniesky Quesada Perez (2647), za nim mamy Janka, a oprócz Kamila ranking powyżej 2600 ma jeszcze Peruwiańczyk Emilio Cordova (2609). Z zawodników zagranicznych zobaczymy jeszcze reprezentującego Niemcy Vitalija Kunina (2579). Zawody uzupełnia piątka Kubańczyków – Isan Reynaldo Ortiz Suarez (2572), Yuri Gonzales Vidar (2550), Carlos Antonio Hevia Alejano (2535), Yusnel Bacallao Alonso (2530) oraz Ermez Espinoza Veloz (2504).

Memoriał uzupełniony będzie o turniej otwarty z udziałem 160 zawodników. W dniach 17-19 czerwca odbędzie się dodatkowo konferencja „Jose Raul Capablanca” z udziałem przedstawicieli Polskiego Związku Szachowego. Zawody odwiedzi też Prezydent FIDE Kirsan Ilyumzhinov.

Pierwsza runda rozegrana zostanie 15 czerwca o godzinie 21:00 czasu polskiego, natomiast ostatnia 25 czerwca o tej samej porze. Dzień wolny zaplanowano na 20 czerwca, natomiast zawodnicy w grupie „Premier” mają również wolne 24 czerwca.

Krzysztof Jopek na swoim blogu tak napisał: Janek Duda i Kamil Mitoń rozpoczęli turniej kołowy na Kubie !

I zegary już ruszyły. Mecze, w których wystąpią Janek i Kamil, z uwagi na różnicę czasu będą się odbywać o godzinie 21.00. I już dobyłem partię źródłową, leżącą u podstaw debiutowego starcia pomiędzy Jankiem, a jego przeciwnikiem z Kuby, mającym jako jedyny, wyższy ranking od naszego zawodnika. Wedle mojej bazy, analogiczną partię rozegrał słynny Ljubomir Ljobojević z Bozidarem Ivanoviciem w 1977 roku, tam jednak na posunięcie 10."Se2" Ivanović zareagował 10... h5. Janek zagrał 10... Sde5, nastapiło 11. b3 i trwa debiutowa dyskusja.

Kuba - maleńka wysepka, położona na Morzu Karaibskim, jest krajem, który ma bardzo silnych szachistów i wielkie tradycje związane z naszym sportem. Kubańczycy uwielbiają grać w szachy - właśnie tutaj, raz za razem bite były rekordy ilości ludzi grających w symultanie. Na Kubie jednocześnie do gry w szachy usiadło ponad 11 tysięcy ludzi. W szachy grał Fidel Castro, pasjonatem szachów był Ernesto Guevara, to ten niewielki skrawek wyrwany wielkiemu morzu wydał wielkiego Jose Raula Capablankę. To o ustroju politycznym Kuby opowiadałem mojemu egzaminatorowi od nauk politycznych. Pamiętam - po długiej rozmowie wskazał palcem na swoje pióro i zapytał mnie co to jest. Odparłem, że w innych okolicznościach nazwałbym to urządzenie piórem, ale w tym momencie dla mnie to insygnia władzy. W takim razie padło kolejne pytanie "Jaką ocenę wystawiłby pan sobie za tę rozmowę o Kubie, jej ustroju oraz konflikcie w Zatoce Świń?". Poszedłem na całość, pomyślałem szybko: "A niech stracę, najwyżej mnie wygoni i każe jeszcze raz przyjść!". Odparłem, że piątkę. I taką też ocenę otrzymałem ;).

 Jak widzicie, Kuba nie może mi się źle kojarzyć. Gdyby Janek Duda wygrał te zawody, a ma wszelkie dane ku temu, kojarzyć mi się będzie jeszcze sympatyczniej.

Zobaczymy więc, czy Janek nie stracił "powera", który pozwolił mu we Francji zagrać świetne zawody.

Strona turnieju

Tabela turniejowa i wyniki (grupa "Elite")
Transmisja partii na żywo (grupa "Elite")

Tabela turniejowa i wyniki (grupa "Premier")
Transmisja partii na żywo (grupa "Premier")

Od pojedynków z dwoma najgroźniejszymi rywalami rozpoczęli swój start na Kubie Janek i Kamil. Jak się okazało „nie takie diabeł groźny” i w spokojnej wydawało się pozycji Kamil nagle przestawił hetmana na h3, a potem Emilio Cordova zagrał jedno nieopaczne posunięcie, po którym nasz arcymistrz postanowił „za darmo” oddać wieżę. Jak się okazało – nie ma nic za darmo i zamiast wieży więcej Peruwiańczyk został bez hetmana. Partia więc szybko się zakończyła zwycięstwem Polaka. Janek czarnym kolorem zagrał z faworytem – nie tylko gospodarzy - Yuniesky Quesada Perezem. Pojedynek długo wyglądał na wyrównany, jednak z posunięcia na posunięcie widać było, że to Polak zaczyna przejmować inicjatywę. Przy pierwszej kontroli czasu ciśnienie było już ogromne i Kubańczyk po prostu stanął w miejscu. Jednak Janek dalej „cisnął” i w końcowym niedoczasie, w bardzo skomplikowanej pozycji,  wykorzystał niedokładne posunięcia rywala inkasując punkt. W pozostałych pojedynkach Vidal przegrał z Bacallao, Veloz z Ortizem, a partia Kunina z Hevią zakończyła się remisem.

Tak, jak w turnieju „Premier” wygrywały czarne, tak w „Elite” dwukrotnie zwyciężyły białe. Eljanov pokonał Nepomniachtchiego, a w najdłuższej partii dnia Yu okazał się lepszy od Andreikina. Pojedynek dwóch przedstawicieli gospodarzy – Domingueza z Bruzonem zakończył się podziałem punktów.

Krzysztof Jopek na swoim blogu tak napisał: Janek Duda zawsze gra do końca !

Janek Duda grasuje na Kubie. Tropikalny klimat wyspy odpowiada stylowi gry naszego arcymistrza, u którego na szachownicy prawie zawsze jest gorąco. Jeden z kibiców, tylko już nie potrafię sprecyzować, w którym miejscu to przeczytałem, napisał, czy nie można było Jankowi załatwić lepszego zaproszenia, wszak w tym turnieju jeśli chodzi o ranking, jest drugi. Sądzę, że w przypadku Janka wszystko powinno się odbywać etapami. We współczesnych szachach wyznacznikiem siły gry, czy tego chcemy, czy nie chcemy, jest ranking. Ranking jest fetyszem i to ważnym w szachach. Jeśli zawodowy szachista mówi, że dla niego ranking się nie liczy, najprawdopodobniej nie mówi całej prawdy. Wyśrubowany ranking w szachach to jeden z elementów, potrzebnych, by ktokolwiek w ogóle chciał rozmawiać z arcymistrzem o zaproszeniu na silny turniej kołowy. Dlatego nie mam nic naprzeciwko, że Janek, a to na francuskiej TOP 12, a to w Hawanie skrzętnie kolekcjonuje punkty elo. Druga sprawa - nasz młody talent przecież do jakichś ułomków nie wychodzi - to są z krwi i kości silni gracze i w dalszym ciągu zdobywa doświadczenie. Niech Janek "pakuje" ranka ile fabryka dała - dojdzie do 2700 + (niewiele już mu zostało) i potem będzie czas na dobre, pełne treści rozmowy z organizatorami. Styl gry Janka jest jego największym atutem - na lidze francuskiej komentatorzy co chwila pochylali się nad szalonymi pomysłami Polaka, pozycje z jego partii obiegały internet i tak się zdobywa popularność.

Bez szaleństw. Janek w dalszym ciągu jest na dorobku i wierzcie mi - on się dobierze do skóry tym zasiedziałym arcymistrzom z wysokiej półki i z tej najwyższej też. Czy wy widzicie jak on tym szachom jest oddany!? To wysokiej próby talent i jak na tę chwilę, przynajmniej tak mi się wydaje, wszystko idzie w dobrym kierunku. No, chyba, że się mylę ;). Dziś Janek skrzyżuje oręż z Peruwiańczykiem Emilio Cordovą. Jeśli Janek pchnie w pierwszym 1. e4 Peruwiańczyk odpowie "sycylem" lub "francuzem".

Cordova postanowił zaskoczyć Janka w debiucie i zagrał dość niespodziewanie 1..c6, Nasz reprezentant postanowił szybko wymienić hetmany i sprawdzić się w grze bez tych figur. I rzeczywiście okazało się, że lepiej ocenił sytuację na szachownicy i ustawił przeciwnika w bardzo pasywnej pozycji. Realizacja przewagi, a potem zamiana jej na konkretne korzyści materialne nie pozostawiła Peruwiańczykowi złudzeń, że w tej rundzie zdobędzie choć połówkę punktu. Kamil, w lepszej pozycji, nie zauważył małej kombinacji, którą mógł wykonać w 24 posunięciu i tak się tym zdeprymował, że za chwilę przyjął remis z Vidalem. Drugą porażkę poniósł najwyżej rozstawiony Perez, od którego lepszy okazał się Kunin. Także zwycięstwem zakończył pojedynek z Velozem Bacallao. Punktem zaś podzielili się Hevia z Ortizem.

W turnieju „Elite” Andreikin pokonał Bruzona, a Dominguez okazał się lepszy od Nepomniachtchiego. Remisem zakończyła się rywalizacja Yu z Eljanovem.

Kolejną ciekawą partię rozegrał Janek, a tym razem jego przeciwnikiem był Vidal. Obaj zawodnicy nie bali się gry z otwarta przyłbica, ale mimo ofiary jakości naszego reprezentanta, co spowodowało komplikacje, żaden z zawodników nie znalazł sposobu na wygranie partii i pokojowo zakończyli pojedynek. Kamil bez problemów wyrównał, ale potem nic w partii już się ciekawego nie wydarzyło i również podzielono punkt. Co się zresztą stało we wszystkich trzech pozostałych pojedynkach.

W grupie „Elite” Yu pokonał Domingueza, a w dwóch pozostałych pojedynkach padły remisy.

Janek dziś niestety podstawił mata grając normalny – wydawało się – ruch wieżą na h1. Niestety trzeba było wracać hetmanem na f3 i godzić się na wariant prowadzący do remisu. Kamil zagrał kolejną partię, w której nie osiągnął przewagi i znowu zremisował. Przegrał też drugi z liderów Bocallao, od którego lepszy okazał się Hevia. Dwa pozostałe pojedynki zakończyły się remisami.

W turnieju „Elite” Yu pokonał Bruzona, a dwie pozostałe partie zakończyły się podziałem punktu.

Janek, grający czarnymi w pojedynku z Ortizem zagrał wariant obrony sycylijskiej, który doprowadził do pozycji, w której żaden z zawodników nie miał szans na poszukiwanie zwycięstwa, co spowodowała podział punktu. Kamil po zmiennym przebiegu gry i długiej walce wytrzymał naciski jednego z liderów – Bacallao – i również zakończył partię wynikiem remsiowym. Za to wygrał Kunin, który w ten sposób został samodzielnym liderem turnieju.

W głównej grupie Yu kontynuuje zwycięską passę pokonując tym razem Napomniachtchiego. Także zwycięstwo odniósł Bruzon, którego rywalem był Eljanov, a partia Domingueza z Andreikinem zakończyła się szybkim remisem.

Jak widać Kubańczycy potrafią nieźle grać w szachy i przekonał się dziś o tym Janek, który postanowił zagrać odważnie z będącym w bardzo dobej formie Bacallao i niestety „nadział się” na kontrę ze strony rywala. Kamil po raz piaty zremisował, a tym razem jego rywalem był Hevia. Kolejne zwycięstwo odniósł Kunin, który obecnie jest liderem.

W turnieju „Elite” pierwszej porażki doznał Yu ograny przez Andreikina.

No i wreszcie doszło do pojedynku „polsko-polskiego„. Żaden wynik nie satysfakcjonował tak obydwu zawodników, jak i kibiców. Tak to już jest w pojedynku derbowym. Zwycięsko wyszedł z niego Janek, który wykorzystał jedyny błąd popełniony przez Kamila. W szachach tyle wystarcza. Drugim wygranym dziś był Cordova, pokonując Veloza. Pozostałe partie zakończyły się remisami, w tym Kunina z Bacallao, co oznacza, że Janek ma jeszcze szansę na walkę o wygraną w tym turnieju, gdyż reprezentant Niemiec ma przed sobą pojedynki z Mitoniem oraz właśnie Dudą – w ostatniej rundzie.

W turnieju „Elite” Nepomniachtchi pokonał Domingueza, a dwie pozostałe partie zakończyły się remisami.

Kunin jest jedynym zawodnikiem w tym turnieju, który nie poniósł porażki. Kamil próbował coś na niego wynaleźć, jednak reprezentant Niemiec poradził sobie z tymi próbami i partia zakończyła się remisem. Janek z Hevią rozegrali najdłuższą partię rundy i po ostrej i skomplikowanej partii partia zakończyła się również podziałem punktu. W innych partiach padły korzystne dla Janka wyniki i w ostatniej rundzie zagra on z Kuninem o zwycięstwo w tym turnieju. Ale daje mu je tylko wygrana. 

Kiedy zawodnicy w turnieju „Premier” odpoczywali przed ostatnią rundą, to w „Elite” rozegrana została dziewiąta runda. Jedynym zwycięzcą został Dominguez, który pokonał Eljanowa. Dwa pozostałe pojedynki zakończyły się remisami. Zwycięzce już znamy, bo został nim Yu, ale na pewno przed nami jest jeszcze jedna ciekawa runda. 

Niestety transmisja z partii Janka z Kuninem zawiodła i nie mięliśmy okazji śledzić na bieżąco pojedynku, który zadecydował o zwycięstwie w tych zawodach. Polak próbował przebić niepokonanego reprezentanta Niemiec, jednak w tym turnieju to on był najlepszy i zdobywając połowę punktu wygrał całe zawody. Kamil również zremisował z Perezem i zajął 5 miejsce, natomiast Janek podzielił 2-4 pozycję.

Tabela wyników (grupa "Elite")

Tabela wyników (grupa "Premier")  

Krzysztof Jopek na swoim blogu tak napisał: Hawana- retrospekcja

Janek Duda na Kubie zaczął z kopyta. I wszystko układało się dobrze do pierwszej porażki. Po przegranej do deski zasiada nie ten Janek. Przegrane mocno rozbijają naszego młodego gniewnego i z takiej gry "do przodu" robi się normalna gra, a Polak traci wiele ze swej bojowości. I znów to chyba element czysto psychologiczny, przekładający się bezpośrednio na wynik. W Polsce jest wielu dobrych psychologów sportu. Według mnie szachiści z ambicjami powinni znaleźć drogę do specjalistów, którzy potrafią dość szybko uchwycić sedno sprawy. Ciekawe ilu naszych arcymistrzów było choć raz w kontakcie z takimi specjalistami i ilu uważa, że praca z kimś takim, to rzecz nieodzowna we współczesnym sporcie. Szachy to dyscyplina ogromnej konkurencji, wielkich napięć, małych różnic w klasie gry, wielogodzinnych koncentracji, czy można sobie z tym wszystkim poradzić samemu? Uważam, że nie.